یکی از مهمترین نیازهای بشر در طول زندگی بشر بوده است که امروزه نیز این نیاز همچنان پا برجا است. نه تنها از این نیاز کم نشده، بلکه با افزایش جمعیت و به وجود آمدن تجهیزات و امکانات بسیار، این نیاز بسیار بیشتر از گذشته است. در گذشته احتمالا نیاز به پارچه فقط مربوط به پوشاک افراد بوده و کاربردهای جانبی امروزی را دارا نبوده است. اما امروزه پوشاک، خودرو، مبل، بسیاری از قطعات و تجهیزات صنعتی، از پارچه استفاده می‌کنند. بنابرین اهمیت و توجه به این مسئله بسیار ضروری می‌باشد. به خصوص برای کشورهای مختلف که اگر توجه لازم به این بخش را نکنند، احتمالا باید بسیاری از منابع و ثروت خود را صرف وارد کردن پارچه کنند.
نساجی چیست؟
یکی از مهمترین و قدیمی‌ترین صنایعی که به تولید پارچه پرداخته و نیازبشر را برطرف کرده، صنعت نساجی می‌باشد. در کشور ما نیز این کارخانه از مهمترین و با سابقه‌ترین کارخانه موجود بوده که توانسته است نیاز بسیاری از کشور را بدون وابستگی به منابع خارجی برطرف کند.
اهمیت این صنعت را می‌توان در کنار صنایع غذایی و بازیافت کاغذ مهم دانست.
مراحل تولید پارچه در صنعت نساجی
در ابتدا الیاف مورد نظر یافت می‌شود. این الیاف ممکن است به صرت طبیعی کاشته شده و سپس برداشت شود. در مواردی که امروزه اتفاقا بسیار نیز گسترده‌تر از مورد دیگر است، استفاده از الیاف مصنوعی می‌باشد که از مواد شیمیایی تولید می‌شود. شاید نوع اول کمی فرایند پیچیده و بلند مدتی را طی کند تا آماده شود. اما در الیاف مصنوعی، شما می‌توانید در هر زمانی و به هر میزانی که نیاز به پارچه دارید به آن دسترسی داشته باشید.
بعد از اینکه الیاف مورد نیاز تولید شد، سپس از آن نخ مورد نیاز به دست می‌آید.
سپس نخ‌های تولید شده به در کنار هم و به شکل پیوسته در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و بافته می‌شوند. این فرایند موجب می‌شود که نخ‌ها به شکل پیوسته در کنار هم قرار گرفته و پارچه تولید شود.
پرداخت پارچه مرحله دیگر است. در این مرحله در صنعت نساجی فرایند تکمیلی همچون رنگ ورزی، چاپ و ..... صورت می‌گیرد.
تقریبا بعد از این مراحل پارچه آماده استفاده و دوخت قرار گرفته و به صنایع مختلف برای دوخت ارسال می‌گردد. این پارچه ممکن است برای پوشاک که خود همین بخش نیز متنوع و دارای انواع مختلف بوده ارسال شود. همچنین در صنایع مبل سازی، خودرو، کیف و.... از موارد دیگر کاربردی پارچه است.
تجهیزات مورد استفاده در صنعت نساجی
دستگاه پاک کن: پنبه و پشمی که قرار است از آن نخ تولید شود، در ابتدا به احتمال بسیار دارای ناخالصی‌ها بوده و باید آن را خالص کرد. جدا کردن این مواد ناخالص توسط این دستگاه صورت می‌گیرد.
دستگاه شانه زنی: الیاف خالص و به دست آمده باید به صورت یکنواخت و منظم درآمده و سپس آماده این شود که نخ لازم از آنها به وجود آید. دستگاه شانه زنی این فرایند را به صورت کاملا دقیق صورت می‌دهد.
دستگاه‌های ریسندگی: تولید نخ از الیاف توسط این دستگاه صورت می‌گیرد.
دستگاه بافندگی: بافتن نخ‌ها برای تولید پارچه با استفاده از دستگاه‌های بافندگی صورت می‌گیرد.
دستگاه رنگرزی: پارچههایی که تولید شده است نیاز به این دارند که رنگ‌های مختلفی را به خود بگیرند. این فرایند نیز توسط دستگاه رنگرزی صورت می‌گیرد.
دستگاه لیبل زن: بسیاری از پارچههایی که نیاز به طرح خاص دارند، در صنعت نساجی از دستگاه لیبل زن استفاده می‌شود تا طرح‌های مختلفی بر آن پارچه‌ها نصب گردد.
دستگاه خشک کن: خشک کردن پارچه و رنگ برای تثبیت آن از طریق این دستگه صورت می‌گیرد.
دستگاه برش: بر اساس الکو و نقشه‌ای که وجود دارد، پارچه‌ها برش داده می‌شود.
دستگاه دوخت: دوخت پارچه بر اساس طرح و نیاز نیز با استفاده از این دستگاه صورت می‌گیرد.
صنعت نساجی و محیط زیست؟
با وجود اهمیت و نقشی که صنعت نساجی در زندگی انسان دارد، اما همواره این صنعت بامحیط زیست دارای چالش‌هایی بوده است که البته با توجه به پیچیدگی فرایند تولید در صنعت نساجی، این مسائل کاملا طبیعی است. استفاده بسیار از آب، انرژی و همچنین کار با مواد شیمیایی، موجب شده است در بسیاری از موارد این صنعت دچار چالش‌هایی با محیط زیست شود.
البته باید بیان کرد که در سالیان اخیر صنعت نساجی به دنبال این بوده است که این مشکلات را کمتر کرده تا آسیب کمتری بر حیط زیست وارد شود. از جمله این راه کارها می‌توان به استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر، تولید پارچههایی با دوام بیشتر، کاهش مصرف آب و.... اشاره کرد.
آینده صنعت نساجی
شاید در آینده نه چندان دور از امکانات و فناوری‌هایی استفاده شود که بسیاری از مشکلات و چالش‌هایی که امروزه برای این صنعت وجود دارد را برطرف کند. مثلا اگر هوش مصنوعی بتواند در مراحل مختلف تولید پارچه وجود داشته باشد، بدون شک با محصول باکیفیت‌تر در مدت زمان کوتاه‌تری مواجه خواهیم بود.