احتمالا شمایی که در حال خواندن این نوشته هستید با واژه میکس آشنایی دارید یا حداقل این واژه به گوشتان خورده است. موسیقی، غذا، رنگ، پوشش و.... احتمالا مواردی است که کلمه میکس را در کنار آن شنیده‌اید. اما باید بیان کنیم که عملیات میکس یکی از مهمترین مراحلی است که در صنایع و تولید صورت می‌گیرد.
میکس یک واژه لاتین بوده و کلمه‌ی علمی این فرایند است. در فارسی به معنای ترکیب یا مخلوط کردن دو یا چند شی و ماده با یکدیگر برای به دست آوردن ماده‌ی مورد نظر می‌باشد. شاید سوالی که ذهن شما را درگیر کرده است، این باشد که یگ چنین فرایندی، چرا باید در صنایع از اهمیت برخودار باشد؟ اصلا چه لزومی برای انجام این فرایند وجود دارد.
چرا عملیات میکس در صنایع صورت می‌گیرد؟
بنابر دلایل متفاوتی که وجود دارد، این فرایند در صنایع اهمیت پیدا می‌کند. به طور کلی می‌توان به 3 مورد اشاره کرد که اهمیت این موارد را تبیین می‌کند:
یکسان سازی مواد: در بسیاری از صنایع ترکیب مواد اجتناب ناپذیر است. به همین علت باید توجه خاص و دقیقی به این ترکیب صورت بگیرد تا مشکلی برای این صنایع پیش نیاید. هنگام ترکیب درست مواد، می‌توان گفت که مواد مخلوط شده به صورت یکسان و برابر در قسمت‌های مختلف پخش شده است و می‌توان این ماده ترکیب شده را واحد در نظر بگیریم.
بهبود ویژگی‌های مواد ترکیب شده: در بسیاری از موارد، موادی که در صنایع وجود دارد، نمی‌تواند خاصیت مورد نظر را ارائه بدهد. بنابرین باید ترکیب صورت گیرد تا بتوان به همان ماده‌ای که مدنظر است رسید. مثلا در ساخت یک چسب صنعتی باید به این نکته توجه شود که ترکیب چند ماده است که می‌تواند خاصیت چسبان بودن را به آن ماده بدهد. بنابرین عدم وجود حتی یک ماده می‌تواند کیفیت آن را کاهش دهد.
افزایش در سرعت: عملیات میکس می‌تواند منجر به این شود که سرعت افزایش یابد. وقتی ترکیب چند ماده به صورت صحیح و استاندارد و بر طبق فرمول قطعی صورت می‌گیرد، سرعت واکنش‌دهی دقیقا مناسب و متناسب با شرایط مدنظر خواهد بود.
چه تجهیزات و دستگاهی در میکس مورد استفاده قرار می‌گیرد؟
می‌توان گفت مهمترین و بروزترین دستگاهی که امروزه برای انجام عملیات میکس مورد استفاده قرار می‌گیرد، میکسر است. میسکر دستگاهی است متشکل از انواع مختلف تجهیزات و امکانات که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله این میکسرها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
میکسر لاستیک یا بنبوری
میکسر آزمایشگاهی
میکسر نیدر
میکسر سیاره‌ای
و.....
کاربرد میکس در صنایع
صنایع غذایی: در ابتدا بیان شد که این فرایند در صنایع غذایی از اهمیت بسیاری برخوردار است. حتی در شکل کمی عمومی‌تر از عملیات میکس در مصارف خانگی نیز استفاده‌های متعددی صورت می‌گیرد. بیشتر برای ترکیب آرد، روغن، شکر، تخم مرغ و.... در ساخت کیک، نان‌های مختلف، بیسکویت و... استفاده می‌شود.
صنایع ساختمانی: مواد معدنی که برای ساخت و سازها مورد استفاده قرار می‌گیرد، اغلب به تنهایی نمی‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. به همین دلیل مخلوط کردن مواد در این بخش نیز ضروری می‌باشد. مثلا برای استفاده از بتن یا آسفالت، بعد از ترکیب مواد مختلف است که استفاده از آنها صورت می‌گیرد. بتن از مواد مختلف همچون سیمان، ماسه، آب و شن به وجود آمده است.
برای ساخت آسفالت نیز ترکیبات شن، ماسه و قیر با یکدیگر میکس شده و سپس مورد استفاده قرار می‌گیرد.
صنایع شیمیایی: از صنایع مهمی که از عملیات میکس در موارد مختلف استفاده می‌شود، صنایع شیمیایی است. این صنایع به صورت کلی با ترکیب مواد و واکنش آنها سر و کار دارد و حتی بسیاری از رشته‌های دانشگاهی از جمله پلیمر، برای رسیدین به یک فرایند ترکیب شیمیایی است که تلاش می‌کنند. مواد شیمیایی، رنگ‌ها، چسب‌ها و.... از جمله موادی می‌باشند که میکس در آنها صورت می‌گیرد.
از دیگر کاربردی که فرایند میکس در صنایع دارا می‌باشد، می‌توان به صنایع دارویی، صنایع بهداشتی، صنایع کاشی و سرامیک و.... اشاره کرد.
کیفیت میکس مواد به چه عواملی بستگی دارد؟
عوامل مختلفی وجود دارد که می‌تواند موجب این مسئله شوند که یک میکس با کیفیت یا حتی کم کیفیت به وجود آید. خاصیت مواد یکی از این موارد می‌باشد. عواملی همچون اندازه مواد و همچنین چگالی تاثیر بسیار در کیفیت مخلوط سازی مواد دارد. ذرات ریز نسبتا راحت‌تر مخلوط می‌شوند و می‌توان یک ماده با کیفیت‌تر را انتظار داشت.
کیفیت و امکانات میکسری که مورد استفاده قرار می‌گیرد نیز بسیار مهم قلمداد می‌شود. سرعت عامل دیگری است که می‌تواند تفاوت را رقم بزند. سرعت باید متناسب با نوع موادی باشد که مخلوط می‌شود. سرعت کم ممکن است ترکیب کامل را ارائه ندهد و سرعت بیشتر نیز باعث ایجاد حباب‌هایی شود.
شرایط محیطی که عملیات میکس در آن صورت می‌گیرد بسیار مهم قلمداد می‌شود. دما، میزان رطوبت، فضای کار و.... می‌تواند از جمله عواملی باشد که در کیفیت مخلوط مواد مور واقع شود.