احتمالا شمایی که در حال خواندن این نوشته هستید، با نام روتور آشنایی بسیاری دارید و در سیستم و دستگاه هایی همچون نیدر سیگما یا میکسر بنبوری مشاهده کردهاید. از همین جهت بحث در مورد این قطعه و ساختاری که از جمله مهمترین موارد در ساخت و ساز قطعات صنعتی محسوب میشوند، میتواند جالب و مهم باشد.
روتور در سیستم الکترومغناطیسی
تقریبا غالب و استفاده اعظم روتور در سیستمهایی است که نیازمند تبدیل انرژی الکتریکی به مکانیکی هستند. البته این مورد غالبا در مواردی است که از روتور در موتورها استفاده میشود. استفاده از این مورد در ژنراتورها کاملا برعکس آن چیزی است که در موتورها رخ میدهد استفاده میشود. از همین جهت در ژنتراتور، روتور انرژی مکانیکی را به الکتریکی تبدیل میکند.
پس میتوان اینگونه گفت که یک روتور متناسب با عملکرد و کیفیتی که از آن برخوردار است، میتواند عملکرد بسیار مثبتی را ایجاد کند. اگر به صورت اجمالی به دنبال تعریف روتور هستیم، میتوان اینگونه توصیف کرد که منبع محرک در موتور یا ژنراتور است. حال چه انرژی قرار است تبدیل به کدام انرژی شود. اما نحوه این تبدیل انرژی به گونهای است که بر اساس چرخش، محوری از انرژی ساخته میشود که منبع و نیروی مورد نظر را به وجود میآورد.
انواع روتور
تقریبا هر سیستم و دستگاهی که مورد استفاده در صنایع قرار میگیرد، از تنوع و طیف وسیعی برخوردار است. تا جایی که میتوان گفت تنوع و وجود سیستمهای مختلف، باید اولویت در ساخت قرار داشته باشد. روتورها نیز از این خاصیت مهم و ضروری برخوردار است. به همین دلیل توضیح در مورد انواع مختلف این موضوع میتواند بحث مهم و حائز اهمیتی باشد.
روتور قفسی
سادهترین نوع روتور را میتوان همین نوع قفسی به حساب آورد. با توجه به همین سادگی است که میتوان ادعا کرد رایجترین نوعی است که در ساختار محرکها قرار میگیرد و بسیار نیز کاربردی محسوب میشود. به صورت موازی بر هسته موتور قرار میگیرد و از میلههای مسی یا آلومینیومی تشکیل شده است.
روتور سیم پیچی
ساختار و ساختمان تشکیل دهنده در این روتور بسیار پیچیدهتر از نوع قفسی است. به همین دلیل گشتاور بسیار بالایی را نیز در خود دارد. سیمهای روتور به حلقههایی اتصال یافته است که لغزنده میباشند.
مشکلات رایج روتور
با آگاهی یافتن از اهمیت و نقشی که روتور در منابع محرک ایجاد میکند، میتوان به این موضوع رسید که از جمله قطعات بی بدیل بوده و در صورت بروز مشکل در آن، باید سریعا در صدد رفع آن بود. حال رایجترین آسیبی که بر این قطعه وارد میشود را میتوان این چنین ذکر کرد.
سیم پیچها
به دلیل اینکه این قطعه در شرایط سخت و طاقت فرسای بسیاری مورد استفاده قرار میگیرد، امکان آسیب به سیمها وجود دارد. آسیبهایی که ناشی از گرما و رطوبتی است که این دستگاه با آن درگیر است.
خرابی یاتاقان
با توجه به اینکه روتورها در سایش و درگیری بسیاری با قطعات مختلف هستند، ممکن است یاتاقان دچار آسیب و مشکلات جدی شود. روانکاری مناسب میتواند از بروز این حادثه جلوگیری کند.